Z otyłością walczą milardy ludzi na całym świecie i niestety zbiera ona coraz większe żniwo, gdyż odpowiada za blisko 3 mln zgonów rocznie na świecie. Im dłużej nieleczona tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia szeregu negatywnych skutków zdrowotnych. Dla wielu pacjentów jedyną nadzieją jest operacja bariatryczna. NEO Hospital z Krakowa, wykonał laparoskopową operację rewizyjną z wykorzystaniem rozszerzonej rzeczywistości HoloLens2 firmy Microsoft, oraz dedykowanego oprogramowania.
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z otyłością zmaga się ponad dwa miliardy osób na całym świecie i liczba ta stale rośnie. W Polsce choroba ta również jest jedną z najczęściej występujących. Z danych NFZ wynika, że nadwagę ma 3/5 Polaków, a w 2030 roku ten odsetek może wynieść 1/3 całej populacji.1 Można zatem śmiało nazwać ją postępującą chorobą cywilizacyjną lub nawet uważać za pandemię XXI wieku.
Istnieje wiele form walki z nadmiarami kilogramów. Najczęściej chorym zaleca się poprawę diety i wzmożoną aktywność fizyczną, jednak nie zawsze jest to takie łatwe jak nam się wydaje. Coraz częściej wykonuje się operacje bariatryczne, które uznawane są za jedne z najskuteczniejszych metod walki z otyłością. Pozwalają one na trwałą utratę masy ciała co w wielu przypadkach okazuje się ostatnią deską ratunku. – Chirurgia bariatryczna to aktualnie najskuteczniejsza, długoterminowa metoda leczenia otyłości. Coraz częściej chirurgiczne leczenie otyłości jest postrzegane również jako leczenie zapobiegawcze w przypadku chorób serca, udaru mózgu, cukrzycy typu 2, a zgodnie z ostatnimi badaniami z Cleveland Clinic, również w przypadku 13 rodzajów raka , które razem stanowią 40% wszystkich nowotworów. – wyjaśnia prof. Tomasz Rogula, specjalista chirurgii bariatrycznej, dyrektor kliniczny NEO Hospital.
Wykorzystanie rozszerzonej rzeczywistości podczas pracy chirurgów bariatrycznych w krakowskim Neo Hospital pozwala na bezpieczniejsze zaplanowanie i przeprowadzenie całego zabiegu. W trakcie pracy lekarze posługują się specjalnymi goglami HoloLens 2, które umożliwiają im wyświetlanie trójwymiarowych narządów pacjentów zbadanych za pomocą tomografii komputerowej (CT) lub rezonansu magnetycznego (MRI) w formie hologramów. Dzięki temu, mogą przyjrzeć im się dokładnie z każdej strony, a także powiększyć interesujący ich obszar. – Co istotne, wykorzystanie trójwymiarowych wizualizacji danych w warunkach rzeczywistości wirtualnej zapewnia lekarzom nowe narzędzia i sposoby ich eksploracji w kilku obszarach, w tym w planowaniu chirurgicznym i warunkach śródoperacyjnych. Nasza Klinika Leczenia Otyłości posiada akredytację International Bariatric Club. Jest to największa na świecie organizacja ekspertów w dziedzinie leczenia otyłości, skupiająca specjalistów z takich ośrodków jak Oxford University czy Cleveland Clinic. Dodatkowo Klinika bierze udział w programie kontroli jakości administrowanym przez American Collegue of Surgeos (ACS), który pozwala na indywidulaną ocenę korzyści i przewidywanie wyników operacji bariatrycznych. – dodaje Joanna Szyman, prezeska zarządu Grupy NEO Hospital.
W ostatnim czasie skomplikowany zabieg przeprowadzono u 67 -letniej pacjentki, u której doszło do zniekształcenia i przemieszczenia się żołądka w wyniku wcześniejszych, dwóch nieudanych operacji bariatrycznych. Zabieg rewizyjny jest skomplikowaną operacją, którą musi poprzedzić bardzo skrupulatna ocena stanu chorego i anatomii jego układu pokarmowego. W związku z tym wykonuje się liczne badania rentgenowskie, endoskopowe i laboratoryjne. – Aby móc precyzyjnie zaplanować tego typu operację chirurg musi szczegółowo ocenić i sprawdzić anatomię żołądka i jelit pacjenta. Tradycyjnie w takim postępowaniu wykorzystuje się gastroskopię i badania RTG, które niestety nie dostarczają informacji na temat kształtu żołądka z zewnątrz, jak i jego przestrzennego obrazu. W związku z tym ograniczeniem, w NEO Hospital wykorzystujemy trójwymiarowe obrazowanie holograficzne, pozwalające na fizyczne obejście ciała pacjenta i zaglądnięcie w organ pod dowolnym kątem, bez konieczności „otwierania” pacjenta, co pozwala na precyzyjne zaplanowanie całej operacji. To właśnie przed zabiegiem chirurg musi widzieć jak zniekształcony jest żołądek po poprzedniej operacji, aby móc właściwie zrobić aktualną korektę – tłumaczy prof. Tomasz Rogula.
Fot. 1 Widok sali operacyjnej podczas trwania operacji bariatrycznej.2
Dzięki holograficznemu systemowi obserwacji narządów HoloLens orientacja chirurgów w trakcie operacji niezwykle pomaga w planowaniu, symulacji, edukacji i nawigacji chirurgicznej. – Rozszerzona rzeczywistość daje lekarzom dodatkowy cyfrowy zmysł. Technologia wspiera człowieka w obszarze, w którym jest wręcz niezastąpiona, ponieważ dzięki jej wykorzystaniu możliwe jest wykonanie zabiegów wcześniej nieosiągalnych. To niezwykle ważne, żeby innowacje znalazły powszechne zastosowanie w codziennej pracy lekarzy i ochronie zdrowia. Ten cel chcemy osiągnąć, wspierając rozwój Polskiej Doliny Cyfrowej – mówi Dominika Bettman, dyrektor generalna w polskim oddziale Microsoft. Jak dodaje prof. Tomasz Rogula - Minimalnie inwazyjna chirurgia zapewnia ograniczone pole widzenia, które zmniejsza percepcję głębi. W związku z tym chirurdzy laparoskopiści muszą mieć wysoki poziom świadomości przestrzennej, aby prawidłowo zrozumieć anatomię, co jest trudną umiejętnością do zdobycia. I właśnie tutaj z pomocą przychodzą im nowoczesne technologie takie jak rozszerzona rzeczywistość.
Rozszerzona rzeczywistość coraz śmielej wkracza na sale operacyjne w Polsce i w ostatniej dekadzie włożono wiele wysiłku by wspomóc w tym lekarzy chirurgów. Stosowanie takich urządzeń, jak HoloLens, w połączeniu z nowymi powstającymi technologiami obrazowania, przynosi wiele miarodajnych korzyści w całym procesie chirurgicznym, zwłaszcza w przypadku złożonych procedur. Ta prężnie rozwijająca się technologia nie tylko ułatwia przestrzenną lokalizację struktur anatomicznych, ale również poprawia orientację, co bardzo upraszcza planowanie operacji. Szczególnie w przypadku skomplikowanych operacji, gdzie każda dodatkowa informacja jest na wagę złota by przewidywać i ograniczać potencjalne zagrożenia podczas operacji, poprawiając tym samym poziom bezpieczeństwa.
[2] źródło: NEO Hospital
NEO Hospital - Rozszerzona rzeczywistość wspiera pracę chirurgów bariatrycznych i pacjentów z otyłością. - Informacja prasowa, październik 2022