W dniu 21.02.2023 odbył się briefing prasowy na temat problemu cyberprzemocy i hejtu w Internecie, podczas którego zaprezentowano raport Fundacji Instytutu Lema. Projekt "Ogarnij Hejt" skupia się na działaniach mających na celu przeciwdziałanie cyberprzemocy i edukacji młodych ludzi w zakresie tego problemu. Raport zawiera liczby i wyniki badań dotyczących hejtu i stalking-u, stanowiących jedne z największych problemów, z jakimi młodzi ludzie mają do czynienia w Internecie.
„Ogarnij Hejt” to projekt Fundacji Instytutu Lema, który skupia się na działaniach dotyczących cyberprzemocy i jest realizowany od 2019 roku. W 2022 roku Fundacja połączyła swoje siły z projektem "Masz moc na hejt", wcześniej realizowanym przez firmę UNIQA. Przedsięwzięcie polega na prowadzeniu zajęć edukacyjnych i warsztatów dla uczniów klas 7 i 8 w szkołach podstawowych, a także dla rodziców i nauczycieli. W 2022 roku trenerzy Fundacji odbyli zajęcia w 30 szkołach w 16 województwach w miastach, miasteczkach i wsiach. jego celem jest przeciwdziałanie cyberprzemocy, rozwiązywanie problemów z nią związanych oraz edukacja, jak można sobie z tymi problemami radzić. W ramach projektu powstała także strona internetowa maszmocnahejt.uniqa.pl, która jest bazą wiedzy w zakresie edukacji dotyczącej cyberprzemocy. Fundacja prowadziła również webinarium dla nauczycieli z całej Polski, które cieszyły się olbrzymim powodzeniem. Podczas wczorajszego briefingu prasowego zaprezentowała ona raport, który zawiera liczby dotyczące działań podejmowanych przez nią w ramach tegoż projektu.
„Kiedy Instytut powoływał Fundację Lema i otwierał tę akcję, byliśmy przekonani, że uda nam się wygrać z hejtem. Natomiast dzisiaj uważamy, że z nim się nie da wygrać, ale możemy nauczyć się radzić z tym zjawiskiem i na to ukierunkowane są zajęcia. Stawiamy granicę pomiędzy tym, czym jest hejt, a czym jest krytyka. Ja sam niedawno uświadomiłem sobie, że hejt to nie tylko coś niekonstruktywnego, ale również mowa nienawiści, która skupia się na krytykowaniu innych ludzi bez konstruktywnych propozycji. To jest forma ukierunkowania na fragment rzeczywistości, która nie jest obiektywna. Dlatego ważne jest, aby nauczyć młodych ludzi, jak rozróżnić między krytyką a hejtem.” – dodał podczas brefingu prasowego dr Maciej Kawecki, prezes Instytutu Lema.
W badaniu przeprowadzonym wśród młodzieży zadano pytanie, czy rodzice wiedzą, co robiły ich dzieci w Internecie. Okazało się, że 39% ankietowanych stwierdziło, że ich rodzice raczej wiedzą, natomiast 24% odpowiedziało, że raczej nie i 9% zdecydowanie nie. Mimo to, wiele odpowiedzi były budujące, a młodzi ludzie deklarowali, że często ich rodzice są świadomi ich działań w sieci. Jednym z ważnych pytań było również, jak młodzi ludzie reagują na cyberprzemoc. Według wyników badania, 37% ankietowanych powiedziało o tym komuś. Warto zauważyć, że jeden na trzech młodych ludzi, którzy doświadczyli hejtu, nie powiedział o tym nikomu. To milczenie jest szczególnie niebezpieczne, ponieważ największym problemem w przypadku hejtu czy stalkingu w Internecie jest osamotnienie. Często dzieci zostają z tym problemem same, gdy dorośli nie pytają, a także kiedy one same nie mają z kim porozmawiać na ten temat, nawet z psychologiem czy pedagogiem. Dlatego ważne jest, aby zwiększać świadomość na temat cyberprzemocy i zachęcać młodzież do otwartego mówienia o problemach, z którymi się borykają w Internecie.
Z raportu wynika również, że 18% badanych deklaruje, że w ich otoczeniu są osoby, które są ciągle hejtowane w Internecie. 35% ankietowanych stwierdziło, że takie osoby nie znajdują się w ich najbliższym otoczeniu, natomiast 47% nie było pewne, czy takie osoby są w ich otoczeniu.
Zapytano także, jakiej formy przemocy słownej najczęściej doświadczają młodzi ludzie. 71% ankietowanych wciąż bardziej przejmuje się hejtem na żywo, czyli słownymi wyzwiskami. Niemniej jednak, liczba ta spada z roku na rok, a już co trzeci uczeń bardziej przejmuje się hejtem w sieci, niż słownymi atakami na żywo. W przypadku hejtu w Internecie, skala problemu jest znacznie większa, ponieważ hejterskie komentarze mogą zobaczyć setki lub nawet tysiące ludzi, w zależności od liczby obserwujących dane konto na platformach takich jak TikTok czy Instagram.
Wyniki te potwierdzają, że dla młodych ludzi świat cyfrowy nabiera coraz większego znaczenia i jako dorośli, musimy coraz poważniej podchodzić do problemu cyberprzemocy. Warto zwrócić uwagę na to, że podczas warsztatów, młodzi ludzie często mówili, że hejt w Internecie jest dla nich większym problemem niż hejt na żywo, co wskazuje na potrzebę bardziej kompleksowego podejścia do problemu cyberprzemocy. Istotne jest, aby młodzi ludzie byli świadomi, że istnieją organizacje i instytucje, które zajmują się tym problemem. Warto też, aby rodzice i nauczyciele edukowali się na temat zagrożeń w sieci i nauczyli się, jak rozpoznawać i reagować na problemy związane z hejtem i stalkingiem. Szczególnie by młodzi ludzie czuli się zrozumiani i wspierani przez dorosłych, którzy powinni pomagać w radzeniu sobie z trudnościami.
Projekt "Ogarnij Hejt" Fundacji Instytutu Lema jest ważnym krokiem w kierunku rozwiązania problemu cyberprzemocy. Badania prowadzone w ramach projektu pokazują, jak wiele młodych ludzi doświadcza hejtu i stalkingu, ale także jak wiele z nich czuje się osamotnionych i nie ma wsparcia ze strony dorosłych. Dlatego kontynuacja projektu jest niezwykle ważna, aby edukować młodych ludzi oraz dorosłych na temat zagrożeń w sieci i zwiększyć świadomość społeczną na temat tego problemu. Fundacja Instytutu Lema chce kontynuować projekt tak długo, jak to możliwe, aby poprawić sytuację i pomóc młodzieży w radzeniu sobie z cyberprzemocą.
Powyższy artykuł powstał wyłącznie w celach informacyjnych i nie jest reklamą. Nie ponosimy żadnych korzyści finansowych, ani innych korzyści związanych z jego publikacją.
Autor: Michał Wiktorowicz