Fot: ncbj.gov.pl

Reaktor jądrowy MARIA, położony w Świerku pod Warszawą, jest jedynym czynnym reaktorem w Polsce. W obecnych czasach, stanowi on kluczowe narzędzie zarówno dla nauki, jak i dla produkcji izotopów medycznych. Niestety, ostatnie doniesienia wskazują na groźbę zamknięcia reaktora, ze względu na problemy wynikające z niskich wynagrodzeń pracowników.

W ostatnich tygodniach reaktor ten znalazł się w centrum uwagi z powodu niepokojącego listu, jaki jego pracownicy wysłali do dyrektora Narodowego Centrum Badań Jądrowych (NCBJ). W liście tym alarmują o zagrożeniu zamknięcia reaktora z powodu zbyt niskich pensji, które zbliżają się do poziomu płacy minimalnej. Czy taka sytuacja może doprowadzić do paraliżu nauki i zagrozić produkcji izotopów medycznych, tak ważnych dla setek tysięcy ludzi?

Z perspektywy nauki, reaktor MARIA odegrał kluczową rolę w osiągnięciach dr. Guillaume'a Beufa, który bada chromodynamikę kwantową (QCD). Chromodynamika kwantowa to teoria oddziaływań silnych, które są jednym z czterech podstawowych oddziaływań rządzących naszym Wszechświatem. QCD opisuje oddziaływania między kwarkami i gluonami – podstawowymi składnikami hadronów, takich jak protony i neutrony. Dr. Beuf urodził się we Francji i zdobył tam wykształcenie, ale swoją naukową karierę kontynuował w Polsce, gdzie dołączył do Narodowego Centrum Badań Jądrowych (NCBJ) w Świerku. Jego praca w NCBJ koncentruje się na badaniu zjawisk związanych z akceleratorami cząstek, które są kluczowe dla zrozumienia struktury i właściwości materii, a badania w tej dziedzinie przyczyniły się do uzyskania międzynarodowego uznania i wpłynęły na dalszy rozwój nauki. Ponadto Badania nad egzotycznym stanem materii, znanym jako kondensat kolorowego szkła, który naukowcy poszukiwali od ponad dwóch dekad, umożliwiły dr. Beufowi, znalezienie się w elitarnym zestawieniu Uniwersytetu Stanforda, które obejmuje 2% najbardziej cytowanych naukowców na świecie. To znaczące osiągnięcie dowodzi wartości jego pracy dla międzynarodowej społeczności naukowej i potwierdza znaczenie reaktora MARIA jako ważnego centrum badawczego. Natomiast z punktu widzenia medycyny, jedyny polski reaktor odgrywa kluczową rolę w produkcji radioizotopów, takich jak molibden-99, który jest niezbędny w diagnostyce nowotworów, badaniach mózgu i kardiologii. Około 70% procedur medycznych w medycynie nuklearnej wykorzystuje ten radioizotop, a reaktor MARIA odpowiada za około 10% jego produkcji.

Tymczasem, obecna sytuacja płacowa pracowników Departamentu Eksploatacji Obiektów Jądrowych może prowadzić do zamknięcia reaktora, co zagraża zarówno badaniom naukowym, jak i dostawom izotopów medycznych. Pracownicy proponują zrównanie wynagrodzeń do średnich płac w aglomeracji warszawskiej oraz opracowanie wieloletniego planu wynagradzania. Nie da się przecenić znaczenia reaktora dla nauki i medycyny w Polsce. Dlatego ważne jest, aby zrozumieć potrzeby i oczekiwania pracowników, którzy są odpowiedzialni za jego obsługę i bezpieczeństwo. Ich praca, jak w przypadku dr. Beufa, ma bezpośredni wpływ na życie zwykłych ludzi, zarówno w zakresie leczenia i diagnostyki chorób, jak i w poszerzaniu granic naszej wiedzy. Aby utrzymać reaktor MARIA jako kluczowy element polskiej nauki i medycyny, konieczne są środki finansowe i polityczne wspierające jego pracowników, zarówno obecnych, jak i przyszłych. Rząd, agencje naukowe, przemysł farmaceutyczny i społeczność naukowa muszą zjednoczyć siły, aby znaleźć długoterminowe rozwiązania dla problemów wynagrodzeń i inwestycji w infrastrukturę reaktora co może się przyczynić do przyciągnięcia nowych talentów. Inwestycje w edukację, rozwój naukowy i innowacje są kluczem do zrównoważonego wzrostu gospodarczego oraz poprawy konkurencyjności Polski na arenie międzynarodowej.

Nie można pozwolić, aby reaktor MARIA upadł z powodu problemów płacowych. Wspólnymi siłami polityków, naukowców i społeczeństwa, możemy zagwarantować nie tylko przetrwanie tej cennej instytucji, ale także jej dalszy rozwój na rzecz nauki, medycyny i dobrobytu obywateli.

Powyższy artykuł powstał wyłącznie w celach informacyjnych i nie jest reklamą. Nie ponosimy żadnych korzyści finansowych, ani innych korzyści związanych z jego publikacją.