Bakterie pomogą nam w walce z alergią. Polsko-czeski zespół opracował pierwszy na świecie donosowy preparat probiotyczny łagodzący objawy alergii wziewnej.

Naukowczynie z Wrocławia mają szanse zrewolucjonizować podejście w leczeniu alergii, na którą cierpi około 1/3 ludzi na świecie. Alergia wpływa negatywnie na jakość życia, relacje społeczne czy spędzanie wolnego czasu. Pacjenci chorujący na alergię cierpią z powodu łzawiących oczu, nieżytu nosa i wynikającego z niego utrudnionego oddychania i problemów ze snem. Co więcej, nieleczona alergia może zamienić się w astmę.¹

W projekt zaangażowane są dwie doświadczone badaczki z Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej im. Ludwika Hirszfelda we Wrocławiu, Polskiej Akademii Nauk (IITD PAN): dr hab. inż. Sabina Górska, prof. IITD PAN (CEO) oraz dr Agnieszka Razim (COO), które w swojej karierze naukowej zajmują się tematem szczepionek donosowych i wykorzystaniem bakterii probiotycznych w terapii chorób o podłożu alergicznym. Micronose tworzą wraz z dr Martinem Schwarzerem oraz dr Dagmarą Srutkovą z Laboratorium Gnotobiologii, Instytutu Mikrobiologii, Czeskiej Akademii Nauk.

Powiedzcie proszę, skąd wziął się pomysł na realizację waszego startupu?

Prof. Sabina Górska: Same jesteśmy alergiczkami i mamy dzieci chore na alergie, wiemy jak uciążliwa jest ta choroba i jak bardzo negatywnie wpływa na nasze życie. Nasze problemy mocno motywują nas w codziennej pracy laboratoryjnej. W Laboratorium Immunobiologii Mikrobiomu, którego jestem kierowniczką, odkrywamy znaczenie i fascynujące właściwości mikrobiomu, czyli bakterii zamieszkujących nasz organizm. Nasze badania wykazały, że wybrane szczepy bakteryjne mogą być wykorzystane w łagodzeniu objawów alergii wziewnej. Udało nam się opracować formulację (przypis red. Formulacja - mieszanina różnych składników, które decydują o sposobie użycia, trwałości, bezpieczeństwie stosowania i skuteczności preparatu), którą można podawać donosowo, czyli w miejscu powstawania alergii.

Momentem przełomowym dla Micronose, był nasz udział w V edycji Szkoły Pionierów Polskiego Funduszu Rozwoju, czyli międzynarodowym szkoleniu przygotowującym do założenia i rozwoju swojej firmy technologicznej.

dr Agnieszka Razim: Podczas paromiesięcznego kursu – przeprowadziłyśmy szereg ankiet i badań rynkowych nt. przyzwyczajeń, problemów i oczekiwań związanych ze stosowaną terapią alergii. Co nas bardzo zaskoczyło, okazało się, że duża grupa alergików nie podejmuje żadnego leczenia twierdząc, że dostępne na rynku leki są wyprodukowane w sposób syntetyczny i mogą wpływać negatywnie na ich organizm. A Ci którzy już podjęli leczenie bardzo często skarżą się na związane z nim skutki uboczne w postaci nadmiernej senności czy zawrotów głowy. Tym sposobem utwierdziłyśmy się w przekonaniu, że istnieje realne zapotrzebowanie na nasze rozwiązanie. Doskonale wpisujemy się również w modny obecnie trend naturalnych terapii, jednak nasze rozwiązanie poparte jest badaniami naukowymi. Nasz pomysł został doceniony wyróżnieniem na Gali Finałowej Szkoły Pionierów PFR.

Rozumiem, że jesteście rozwiązaniem naturalnym, ale jak dokładnie działa wasza technologia?

Prof. Sabina Górska: W ramach Micronose dostarczamy szczepy bakteryjne pochodzące od zdrowych noworodków, u których nie doszło do rozwoju alergii w późniejszym etapie życia ani nie były obciążone istnieniem chorób alergicznych w rodzinie. W wyniku przeprowadzonych badań wykazaliśmy, że wybrane szczepy łagodzą objawy alergii wziewnej. Wyselekcjonowane przez nas probiotyki, czyli „dobre” bakterie, podane donosowo działają na dwóch poziomach. Wzbudzają zarówno przeciwalergiczną odpowiedź ogólnoustrojową ale również, to na czym nam najbardziej zależy w kontekście alergii wziewnej, odpowiedź lokalną tj. na błonie śluzowej nosa oraz w dolnych drogach oddechowych. Bardziej naukowo - nasze rozwiązanie działa na mechanizm powstawania reakcji alergicznej, zmieniając polaryzację limfocytów i obniżając poziom specyficznych względem alergenu przeciwciał IgE^3,4,5 (przyp. red. Przeciwciała IgE to struktury układu odpornościowego odpowiadające między innymi za rozwój reakcji zapalnej w alergiach).

W jaki sposób pacjent musiałby stosować Micronose, aby zapomnieć o alergii na dłużej?

Dr Agnieszka Razim: Alergie wziewne - cechuje sezonowość, jednakże, mnogość alergenów i różne źródła ich pochodzenia takie jak - drzewa, kurz czy sierść - mogą powodować przedłużanie się okresu występowanie reakcji alergicznej z paru miesięcy nawet do całego roku.

Stosowanie naszego bioterapeutyku polegało by na stosowaniu preparatu donosowo kilkanaście dni przed okresem pylenia – tak, aby przygotować śluzówkę nosa do odpowiedniej reakcji immunologicznej w okresie narażenia na alergen, a właściwie ją w sposób naturalny wyciszyć. Następnie stosować preparat przez cały okres pylenia i około 2 tygodni po okresie pylenia. Brzmi skomplikowanie? W ramach Micronose chcemy stworzyć aplikację, która zawierać będzie odpowiednie wskazówki stosowania naszego preparatu uwzględniając np. terminy pylenia roślin uczulających pacjenta. To dzięki powiadomieniom z aplikacji pacjent będzie otrzymywał informacje o potrzebie rozpoczęcia kuracji. Pacjent być może nie zapomni o alergii ale za to w naturalny sposób poradzi sobie z jej objawami.

Zakładamy, że koszt jednego opakowania – które starczać będzie na miesięczną terapię oraz będzie zamawiane przez pacjenta do domu, nie przekroczy 100 zł.

Rozumiem, że jesteście pierwsze w Polsce, a jak wygląda wasza konkurencja międzynarodowo?

Dr Agnieszka Razim: Świat nauki nie stoi w miejscu. Nieustannie obserwujemy rozwój innowacji na rynku medycznym, w tym również na rynku preparatów przeciwalergicznych. Obecnie dostępnych jest parę rozwiązań w postaci płukanek i sprejów donosowych zawierających mikroorganizmy, jednak używane w nich szczepy, nie posiadają właściwości przeciwalergicznych. Śmiało możemy stwierdzić, że Micronose jest pierwszym na świecie projektem, który z powodzeniem wykorzystał probiotyczne szczepy bakterii w walce z alergią. Micronose posiada wyłączność na korzystanie z unikalnych szczepów bakteryjnych, nad którymi pracowałyśmy razem z partnerami z Republiki Czeskiej. Nasz zespół pracuje również nad kolejnymi rozwiązaniami, które będą w przyszłości przedmiotem zgłoszeń patentowych.

Na jakim etapie rozwoju jesteście? Kiedy pacjenci będą mogli skorzystać z waszego przełomowego odkrycia?

Prof. Sabina Górska: Aktualnie prowadzimy wstępne rozmowy z przedstawicielami firm farmaceutycznych, z prywatnymi funduszami i Aniołami Biznesu celem pozyskania funduszy na dalszy rozwój. Jesteśmy w stanie wprowadzić preparaty Micronose na rynek w ciągu kilkunastu miesięcy.

Kto stoi za opracowaniem rozwiązania Micronose?

Prof. Sabina Górska: Micronose to oprócz mnie i Agnieszki - zespół badaczek i badaczy z Polski oraz Republiki Czeskiej. Do tej pory, nasz zespół ma na koncie prestiżowe stypendia i nagrody takie jak - START2022 Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, Stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców; staż zagraniczny w ramach programu „Top500 Innovators”; nagrodę Purkyně dla wybitnych naukowców z Czeskiej Akademii Nauk, a także stypendium prestiżowego programu L’Oréal-UNESCO For Women in Science czy Maria Sklodowska-Curie Actions Postdoctoral Fellowship.

Nasz zespół oprócz wysokich kwalifikacji naukowych cechuje również rozwój kompetencji miękkich, a także otwartość na nowe wyzwania, również te w biznesie. Mamy doświadczenie we współpracy z firmami biotechnologcznymi i farmaceutycznymi i nie przeraża nas budowanie biznesplanu, czy planowanie kampanii marketingowej.

Rozumiem, że Micronose jest na początku swojej drogi komercjalizacji – jaka jest wasza wizja na wsparcie pacjentów z alergią w przyszłości?

Dr Agnieszka Razim: Naszym nadrzędnym celem jest dostarczenie alergikom terapii dostosowanej do ich potrzeb. Wierzymy, że w przyszłości preparaty oferowane przez Micronose będą wytwarzane pod specjalne preferencje i potrzeby klientów. Będziemy określać mikrobiom śluzówki nosa pacjenta i bazując na naszej wiedzy i doświadczeniu - dobierać szczep, który będzie najlepiej dopasowany do pacjenta i zagwarantuje mu najlepsze efekty lecznicze.